Arabuluculuk Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Arabuluculuk, tarafların tarafsız bir üçüncü kişi eşliğinde uzlaşı aradığı alternatif bir uyuşmazlık çözüm yoludur. İş hukuku, ticari, tüketici, kira ve ortaklık uyuşmazlıkları gibi pek çok alanda uygulanabilir. Taraflar kendi çözümlerini kendileri bulur ve süreç tamamen gönüllülük ilkesine dayanır.

İşçi alacakları, ticari alacak ve tazminatlar ile tüketici ve kira uyuşmazlıklarında dava açmadan önce arabuluculuğa başvurmak kanunen zorunludur. Zorunlu olmayan alanlarda ise taraflar diledikleri zaman arabuluculuk yolunu seçebilir.

Uyuşmazlık taraflarından biri, vekili veya yasal temsilcisi arabuluculuk bürosuna başvurarak süreci başlatabilir. Taraflar aynı anda da başvurabilir ve süreç boyunca isterlerse avukatlarıyla destek alabilirler.

Zorunlu arabuluculuk kapsamındaki uyuşmazlıklarda davayı açacak taraf, ilk toplantıya katılım sağlamayan karşı taraf aleyhine yargılama giderleri açısından avantaj elde edebilir. Gönüllü süreçlerde ise toplantılara katılım sağlanmadığında arabulucu dosyayı sona erdirir ve taraflar mahkeme yoluna başvurabilir.

Başvuru yapıldıktan sonra arabulucu genellikle birkaç gün içinde ilk toplantıyı planlar. Çoğu dosya bir veya iki oturumda sonuçlanır; karmaşık ticari dosyalarda ise ek oturumlara ihtiyaç duyulabilir.

Arabulucu önce tarafları aynı masada veya ayrı ayrı dinler, uyuşmazlığın temel noktalarını belirler. Sonrasında çözüm seçenekleri değerlendirilir ve tarafların üzerinde mutabık kaldığı maddeler tutanağa aktarılır. Arabulucu karar vermez; tarafların ortak zemin bulmasına yardımcı olur.

Avukatla sürece katılmak zorunlu değildir ancak özellikle ticari ve yüksek tutarlı uyuşmazlıklarda hukuki danışmanlık almak hak kaybı yaşanmaması için önerilir. Taraflar süreç boyunca avukatlarından destek alabilir veya toplantılara birlikte katılabilir.

Arabulucu süreci sona erdiren “son tutanak” belgesini düzenler. Zorunlu arabuluculuk hallerinde bu tutanak, dava açarken mahkemeye sunulması gereken zorunlu belgedir. Sonrasında taraflar dilerse yargı yoluna devam edebilirler.

Zorunlu arabuluculukta anlaşma sağlanmazsa ilk iki saatin ücreti Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenir. Süre uzar veya anlaşma sağlanırsa ücret taraflarca eşit şekilde paylaşılır; istedikleri takdirde farklı bir paylaşım oranı üzerinde de anlaşabilirler.

Evet. Tarafların imzaladığı anlaşma tutanağı mahkeme kararı hükmündedir. Gerekmesi halinde sulh hukuk mahkemesinden icra edilebilirlik şerhi alınarak doğrudan icraya konu edilebilir.

Taraf bilgileri, uyuşmazlığın konusu, üzerinde uzlaşılan maddeler, ödeme planı ve tarafların imzaları mutlaka yer almalıdır. Arabulucu, tutanağın hukuken geçerli olacak şekilde düzenlenmesini sağlar.

Uyuşmazlığa konu sözleşmeler, ücret bordroları, fatura ve dekontlar, yazışmalar gibi delil niteliğindeki evrakları yanınızda bulundurmanız görüşmelerin hızlı ilerlemesini sağlar. Belgeleri dijital olarak paylaşmak da mümkündür.

Arabuluculuk Kanunu gereği süreçte paylaşılan tüm bilgi ve belgeler gizlidir. Arabulucu, taraflar ve varsa avukatları bu gizlilik yükümlülüğüne tabidir; toplantıda söylenenler mahkemede delil olarak kullanılamaz.

Evet. Tarafların onayı ile görüntülü toplantılar yapılabilir veya taraflardan biri çevrim içi diğeri fiziksel ortamdan katılabilir. Özellikle farklı şehirlerde bulunan taraflar için pratik bir çözümdür.

Gerektiğinde arabulucu ayrı oturumlar düzenleyebilir ve taraflarla birebir görüşebilir. Bu yöntem özellikle duygusal açıdan hassas uyuşmazlıklarda daha sağlıklı ilerleme sağlar.